5 Dấu Hiệu Cho Thấy Van An Toàn Cần Được Thay Mới Ngay

Van an toàn, thiết bị nhỏ bé nhưng đóng vai trò sống còn trong hệ thống nồi hơi công nghiệp. Một sự cố nhỏ từ van hỏng có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như mất áp, cháy nổ hoặc dừng toàn bộ dây chuyền sản xuất. Tuy nhiên, nhiều người vận hành lại dễ dàng bỏ qua những dấu hiệu cảnh báo sớm. Trong bài viết này, hãy cùng LÒ HƠI BÁCH KHOA điểm qua 5 dấu hiệu quan trọng cho thấy van an toàn cần được thay mới ngay lập tức!

Van an toàn là gì? Và vì sao nó quan trọng đến vậy?

Van an toàn là một thiết bị cơ khí tự động, được lắp đặt trên nồi hơi hoặc hệ thống áp suất, nhằm xả áp suất dư ra khỏi thiết bị khi vượt quá giới hạn cho phép, tránh gây nổ hoặc hư hỏng hệ thống.

 Chức năng chính:

• Giải phóng áp suất vượt ngưỡng.
• Ngăn ngừa nguy cơ nổ nồi hơi.
• Đảm bảo an toàn cho người vận hành và toàn bộ hệ thống thiết bị.

Một van an toàn hoạt động tốt là “lá chắn cuối cùng” giúp hệ thống vận hành ổn định và tránh những hậu quả nghiêm trọng về người và tài sản.

Tại sao cần nhận biết dấu hiệu hỏng hóc và thay mới kịp thời?

Van an toàn không phải là thiết bị bền vĩnh viễn. Qua thời gian sử dụng, nhiệt độ cao, môi trường ăn mòn, bụi bẩn hoặc vận hành sai kỹ thuật có thể khiến van:

• Mở không đúng áp suất cài đặt.
• Không đóng kín sau khi xả.
• Không mở khi áp suất vượt ngưỡng.

Nếu không thay thế đúng lúc, hậu quả có thể là:

• Tăng áp đột ngột gây nổ nồi hơi.
• Ngừng hoạt động dây chuyền sản xuất.
• Mất an toàn cho công nhân và môi trường làm việc.
• Bị từ chối kiểm định và dừng hoạt động bởi cơ quan chức năng.

Vì vậy, phát hiện sớm các dấu hiệu hư hỏng của van an toàn là trách nhiệm bắt buộc của người vận hành.

Khi nào cần kiểm tra và thay mới van an toàn?

Theo quy định và thực tế vận hành, bạn nên kiểm tra định kỳ van an toàn từ 3–6 tháng/lần. Tuy nhiên, ngay khi phát hiện các dấu hiệu bất thường sau, bạn phải cân nhắc thay mới ngay lập tức:

 5 dấu hiệu cảnh báo van an toàn cần được thay thế:

 Dấu hiệu 1: Van không mở khi áp suất vượt giới hạn

• Nguy cơ: Áp suất tăng cao nhưng van không phản ứng sẽ khiến nồi hơi phát nổ hoặc hỏng nặng.
• Nguyên nhân thường do: Van bị kẹt, lò xo mỏi, bụi bẩn bám dính, gỉ sét bên trong.

 Dấu hiệu 2: Van xì liên tục, không đóng kín

• Van vẫn xì dù áp suất đã hạ xuống mức an toàn.
• Điều này gây mất áp suất, hao tổn nhiệt và nhiên liệu, ảnh hưởng đến hiệu suất vận hành.
• Thường do: Mặt tiếp xúc không kín, vòng đệm cao su bị lão hóa hoặc biến dạng.

 Dấu hiệu 3: Có tiếng kêu lạ hoặc rung lắc khi xả

• Khi van mở ra, có tiếng kêu quá lớn, rung mạnh hoặc “giật cục”.
• Nguyên nhân có thể đến từ: Van bị lắp lệch tâm, lò xo yếu hoặc đệm bị hư.

 Dấu hiệu 4: Van bị rỉ sét, ăn mòn nặng

• Quan sát bằng mắt thường thấy thân van nứt, biến dạng hoặc oxi hóa nghiêm trọng.
• Trong môi trường hơi nước nóng và hóa chất, van dễ bị mòn nhanh.
• Dù chưa hỏng ngay, nhưng nguy cơ mất an toàn trong lần sử dụng tới là rất lớn.

 Dấu hiệu 5: Van bị sửa chữa nhiều lần nhưng không ổn định

• Nếu đã sửa chữa, căn chỉnh nhiều lần nhưng van vẫn hoạt động không ổn định, thì đó là dấu hiệu rõ ràng cho thấy:
  • Van đã “tới hạn tuổi thọ”.
  • Các chi tiết cơ khí bên trong không còn chính xác.

Van an toàn được lắp ở đâu trên nồi hơi?

Van an toàn thường được lắp ở các vị trí có khả năng tích tụ áp suất cao nhất như:

• Trên đỉnh nồi hơi hoặc bao hơi chính.
• Trên các thiết bị phụ trợ như bình chứa, bộ gia nhiệt, đường ống cao áp.
• Trên các thiết bị có môi trường hoạt động riêng biệt (bộ trao đổi nhiệt, tách ẩm,...)

 Việc xác định đúng vị trí lắp van là yếu tố then chốt để đảm bảo hệ thống phản ứng đúng khi có sự cố.

Ai là người chịu trách nhiệm kiểm tra và thay thế van an toàn?

Việc kiểm tra, bảo dưỡng và thay mới van an toàn nên được thực hiện bởi:

 Người vận hành nồi hơi:

• Theo dõi các bất thường trong vận hành.
• Báo cáo kịp thời nếu thấy có hiện tượng xì, rung, mở sai áp.

 Bộ phận kỹ thuật bảo trì:

• Kiểm tra định kỳ theo lịch.
• Kiểm định lực mở van, độ kín, mức độ ăn mòn.

 Đơn vị kiểm định kỹ thuật an toàn:

• Kiểm định van an toàn theo đúng tiêu chuẩn nhà nước.
• Từ chối cấp phép hoạt động nếu van không đạt yêu cầu.

Làm thế nào để thay van an toàn đúng kỹ thuật và an toàn tuyệt đối?

Thay van an toàn không chỉ đơn giản là tháo ra – lắp vào. Bạn cần thực hiện đúng quy trình:

 Các bước thay van an toàn:

1. Ngừng vận hành hệ thống, để áp suất về 0 và hệ thống nguội hoàn toàn.
2. Xả hết hơi nước còn tồn đọng trong đường ống.
3. Tháo van cũ ra bằng dụng cụ chuyên dụng.
4. Kiểm tra ren kết nối và làm sạch mặt bích, tránh rò rỉ.
5. Lắp van mới đúng chủng loại, áp suất cài đặt phù hợp.
6. Cài đặt lại lực mở (nếu là van chỉnh được), theo hướng dẫn kỹ thuật.
7. Thử nghiệm mở – đóng thủ công (nếu có thể).
8. Ghi lại nhật ký thay thế để phục vụ kiểm định sau này.

 Tổng kết

Van an toàn là thiết bị tuy nhỏ nhưng đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc bảo vệ nồi hơi.
Việc phát hiện sớm 5 dấu hiệu hỏng hóc và thay mới kịp thời sẽ giúp doanh nghiệp:

• Đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người và thiết bị.
• Tối ưu hóa chi phí nhiên liệu và vận hành.
• Tránh gián đoạn sản xuất do sự cố kỹ thuật.

Hãy liên hệ với chúng tôi theo địa chỉ dưới đây để được tư vấn về lò hơi, nồi hơi, và các thiết bị hơi nhiệt:

HeX Boiler - CÔNG TY TNHH NĂNG LƯỢNG NHIỆT BÁCH KHOA.

Địa chỉ: Số 268B, Quốc Lộ 2, Khu 2, Xã Phù Lỗ, Huyện Sóc Sơn, Tp Hà Nội.

Hotline: 0917 754 059

Email: info@hexboiler.com