Nồi Hơi Đốt Than: Cách Vận Hành An Toàn Và Bền Bỉ Trong Thực Tế

Nồi hơi đốt than không chỉ là thiết bị sinh nhiệt, mà còn đóng vai trò trung tâm trong vận hành sản xuất của nhiều nhà máy. Tuy nhiên, đi kèm với hiệu suất mạnh mẽ là những yêu cầu khắt khe về kỹ thuật và an toàn. Nếu vận hành không đúng cách, thiết bị có thể gây ra sự cố nghiêm trọng, ảnh hưởng đến cả con người lẫn quy trình sản xuất. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ cách sử dụng nồi hơi đốt than một cách bền bỉ, tiết kiệm và an toàn trong thực tế.

Nồi hơi đốt than là gì và nguyên lý hoạt động ra sao?

Nồi hơi đốt than là một loại thiết bị sử dụng than (thường là than cám, than đá) làm nhiên liệu để đun sôi nước, tạo ra hơi nước bão hòa hoặc quá nhiệt. Hơi nước này được dùng để cung cấp nhiệt cho quy trình sản xuất, vận hành máy móc, hoặc sưởi ấm trong các ngành công nghiệp như thực phẩm, dệt nhuộm, giấy, vật liệu xây dựng,...

⚙️ Cấu tạo cơ bản của nồi hơi đốt than gồm:

• Buồng đốt: Nơi diễn ra quá trình cháy của than.
• Dàn ống sinh hơi: Truyền nhiệt từ khí nóng sang nước để tạo hơi.
• Thân nồi và bình chứa hơi: Chứa nước và hơi bão hòa.
• Bộ hứng tro, xỉ: Thu gom cặn rắn sau quá trình đốt.
• Ống khói – quạt gió: Thải khí thải và cấp không khí vào buồng đốt.

 Nguyên lý hoạt động:

Than được cấp vào buồng đốt, cháy ở nhiệt độ cao tạo ra khí nóng. Luồng khí này truyền nhiệt qua ống sinh hơi để đun nước thành hơi, rồi dẫn đến các thiết bị sử dụng hơi. Tro xỉ sau khi cháy được thu gom ở đáy lò.

Tại sao cần vận hành nồi hơi đốt than một cách an toàn và bền bỉ?

Vận hành nồi hơi đốt than an toàn và bền bỉ không chỉ là yêu cầu kỹ thuật mà còn là nhiệm vụ bắt buộc đối với bất kỳ doanh nghiệp nào sở hữu hệ thống hơi công nghiệp. Lý do bao gồm:

 An toàn cho con người và tài sản:

Nồi hơi hoạt động dưới áp suất cao. Nếu không vận hành đúng cách có thể dẫn đến cháy nổ, bỏng hơi, gây thương tích nghiêm trọng, thậm chí tử vong.

 Đảm bảo hoạt động sản xuất liên tục:

Một sự cố nhỏ của nồi hơi cũng có thể gây ngưng trệ cả dây chuyền sản xuất, ảnh hưởng đến tiến độ, chi phí và uy tín doanh nghiệp.

 Tối ưu hóa nhiên liệu và chi phí:

Khi vận hành đúng cách, lượng than tiêu thụ sẽ được kiểm soát hợp lý, giảm thất thoát nhiệt và tiết kiệm chi phí nhiên liệu.

 Kéo dài tuổi thọ thiết bị:

Tuân thủ các quy trình bảo dưỡng định kỳ, kiểm tra áp suất, làm sạch ống lửa… sẽ giúp nồi hơi hoạt động ổn định trong nhiều năm mà không cần thay thế lớn.

Khi nào cần chú ý đến an toàn và độ bền trong vận hành nồi hơi?

Không chỉ trong lúc sử dụng, sự an toàn và độ bền của nồi hơi cần được quan tâm từ trước – trong – và sau khi vận hành:

 Trước khi vận hành:

• Kiểm tra mức nước, áp suất, nhiên liệu.
• Đảm bảo các van an toàn, đồng hồ hoạt động tốt.
• Hệ thống cấp gió và ống khói không bị tắc nghẽn.

 Trong quá trình vận hành:

• Theo dõi áp suất và nhiệt độ thường xuyên.
• Không để lửa cháy ngược hoặc tắt lửa đột ngột.
• Kiểm soát tỷ lệ cấp than – cấp gió để tránh thất thoát nhiệt.

 Sau khi kết thúc ca:

• Làm sạch tro xỉ, kiểm tra đáy lò.
• Ghi nhận thông số cuối ngày để phát hiện xu hướng bất thường.
• Thực hiện bảo trì định kỳ theo hướng dẫn nhà sản xuất.

Nồi hơi đốt than được ứng dụng và vận hành ở đâu?

Nồi hơi đốt than được sử dụng phổ biến tại các doanh nghiệp vừa và lớn trong các ngành sau:

 Ngành dệt nhuộm:

Cần lượng hơi lớn để xử lý vải, sấy, nhuộm và làm mềm.

 Ngành thực phẩm – đồ uống:

Dùng hơi để nấu, hấp, tiệt trùng, rửa sạch thiết bị.

 Ngành sản xuất giấy:

Hơi được sử dụng để làm khô, gia nhiệt và xử lý nguyên liệu.

 Ngành vật liệu xây dựng:

Nồi hơi cung cấp hơi để sấy khô gạch, xi măng, bê tông khí chưng áp...

Ở mỗi nơi, điều kiện vận hành có thể khác nhau về công suất, nhiệt độ môi trường, loại than sử dụng, nhưng các nguyên tắc vận hành an toàn thì không thay đổi.

Ai là người chịu trách nhiệm vận hành và bảo trì nồi hơi?

Vận hành và bảo trì nồi hơi đốt than là một nhiệm vụ chuyên môn cao, chỉ nên được thực hiện bởi những người có trình độ:

 Kỹ thuật viên – công nhân vận hành nồi hơi:

• Phải được đào tạo và có chứng chỉ vận hành nồi hơi theo quy định.
• Hiểu rõ cấu tạo, nguyên lý làm việc và các tình huống khẩn cấp.

 Bộ phận bảo trì – kỹ thuật:

• Chịu trách nhiệm kiểm tra định kỳ, xử lý sự cố, bảo dưỡng thiết bị.
• Có khả năng đánh giá tình trạng ăn mòn, đóng cặn, rò rỉ...

 Quản lý sản xuất hoặc chủ doanh nghiệp:

• Có nhiệm vụ giám sát tổng thể, đầu tư nâng cấp thiết bị khi cần thiết.
• Đảm bảo quy trình vận hành luôn tuân thủ các quy định an toàn của Nhà nước.

Làm thế nào để vận hành nồi hơi đốt than an toàn và bền bỉ?

Dưới đây là 8 bí quyết vàng giúp vận hành nồi hơi đốt than đúng kỹ thuật và đạt hiệu quả lâu dài:

 1. Đào tạo nhân sự chuyên môn bài bản

Chỉ giao nồi hơi cho người đã qua đào tạo và có kinh nghiệm thực tiễn. Cập nhật định kỳ kiến thức về thiết bị, an toàn và công nghệ mới.

 2. Lập quy trình vận hành chuẩn hóa

Xây dựng quy trình chi tiết từ khâu khởi động đến dừng lò. Dán tại phòng vận hành để công nhân dễ thực hiện.

 3. Kiểm tra và bảo trì định kỳ

Vệ sinh ống khói, ống lửa; súc rửa bình hơi; tra dầu cho quạt; kiểm tra van an toàn. Tối thiểu 3–6 tháng/lần.

 4. Cân chỉnh tỷ lệ cấp than – cấp gió hợp lý

Nếu quá nhiều than – ít gió sẽ gây cháy không hết và tạo nhiều muội than. Nếu quá nhiều gió – ít than lại gây tiêu tốn nhiệt. Nên có đồng hồ đo khí để điều chỉnh chuẩn xác.

 5. Kiểm soát chất lượng nước cấp

Nước cấp phải được làm mềm, khử khoáng để hạn chế đóng cặn, ăn mòn ống sinh hơi. Dùng thiết bị xử lý nước chuyên dụng nếu cần.

 6. Lắp đặt thiết bị tự động giám sát

Nên sử dụng cảm biến áp suất, mức nước, báo cháy, van xả áp tự động để nâng cao độ an toàn.

 7. Ghi sổ nhật ký vận hành

Ghi lại đầy đủ thông số áp suất, nhiệt độ, lượng than tiêu thụ... giúp dễ dàng phát hiện xu hướng bất thường và lên kế hoạch cải tiến.

 8. Tuân thủ quy định kiểm định định kỳ

Nồi hơi đốt than là thiết bị bắt buộc phải kiểm định kỹ thuật an toàn ít nhất mỗi 12 tháng/lần bởi đơn vị được cấp phép.

Kết luận

Nồi hơi đốt than vẫn là lựa chọn kinh tế và hiệu quả cho nhiều ngành công nghiệp hiện nay. Tuy nhiên, đi kèm với hiệu quả là những rủi ro tiềm ẩn nếu không vận hành đúng cách. Bằng việc nắm vững cấu tạo, nguyên lý và các kỹ năng vận hành an toàn – bạn có thể đảm bảo hệ thống hơi hoạt động ổn định, tiết kiệm nhiên liệu và bảo vệ an toàn cho con người lẫn thiết bị.

Hãy liên hệ với chúng tôi theo địa chỉ dưới đây để được tư vấn về lò hơi, nồi hơi, và các thiết bị hơi nhiệt:

HeX Boiler - CÔNG TY TNHH NĂNG LƯỢNG NHIỆT BÁCH KHOA.

Địa chỉ: Số 268B, Quốc Lộ 2, Khu 2, Xã Phù Lỗ, Huyện Sóc Sơn, Tp Hà Nội.

Hotline: 0917 754 059

Email: info@hexboiler.com